• Er is weer een beursweek om en dat wil zeggen dat ik start met de weekgrafiek. De AEX-index is deze week gedaald en staat aan de onderzijde van de vlag e-s. De index is onder dit patroon geweest, maar wist door een stijging van vandaag toch weer terug te keren bij de onderzijde van het patroon. De vraag is of we in deze weekgrafiek al met een uitbraak te maken hebben. Dat is een vraag die ik niet bevestigend kan beantwoorden, we zullen volgende week af moeten wachten.

• Dit neemt niet weg dat ik op grond van dit patroon nog altijd van een daling uit ga. De laatste tijd heeft me regelmatig de vraag bereikt of het patroon inmiddels niet te lang aan het worden is. Hier zijn geen vaste regels voor. Wat ik meestal doe is meten hoe lang het patroon is in relatie tot de beweging ervoor. Ik bedoel dat dan niet in dagen, maar in centimeters in de grafiek. Als vuistregel houd ik aan dat de lengte van de vlag bij benadering maximaal een derde van de voorgaande beweging mag zijn. Daarnaast moet de hoogte van het patroon beperkt zijn, zeg maximaal een vijfde van de voorgaande beweging. Verder moet de hellingshoek ten opzichte van de voorgaande daling beperkt zijn. Pas ik deze vuistregels toe dan voldoet het patroon als vlag en dat wil zeggen dat ik mijn vizier naar beneden richt.

• De reden dat er in de weekgrafiek geen uitbraak te zien is, is de winst van 2% van vandaag. De AEX heeft vandaag geprobeerd terug te keren binnen de vlag e-s en dat leek ook lange tijd te lukken. Uiteindelijk lag het slot echter in de daggrafiek onder lijn s, wat vooralsnog een neerwaarts vervolg het meest waarschijnlijk maakt. Zou het slot boven lijn s gelegen hebben dan was het patroon ongeldig geworden en het vervolg ongewis.

• Eerste doel is het 61,8% Fibonacci niveau van de stijging 220,1 - 271,9 rond 239,9, daaronder eventueel 220,1. Voorwaarde is uiteraard dat we niet alsnog terugkeren in de vlag.

• Een lezer schreef me dat de ontwikkeling op grond van de ligging van de bodems in de grafiek positief is, dat is inderdaad het geval. Er is sprake van een proces van hogere toppen en hogere bodems. Iedere top die sinds eind november is ontstaan ligt boven zijn voorganger, iedere bodem boven de voorgaande bodem. Dit is kenmerkend voor een stijgende trend. Dit doet echter niets af aan de vlag. Ook een vlag is immers een stijgende trend waarbij hogere bodems en hogere toppen ontstaan, maar dan van tijdelijke aard. Het is wel zaak om na afronding van de vlag, dus na de uitbraak, te verifiëren dat de stappen die op dit patroon horen te volgen ook werkelijk gezet worden. Een stap daarbij is het doorbreken van het patroon van hogere bodems door een daling onder het laatste dal. Hier moet er dus een daling onder de bodem rond 239,4 volgen die vrijwel samenvalt met het 61,8% Fibonacci niveau rond 239,9. Eerst zullen we echter moeten nagaan of er een daling naar 239,9 komt, die is er tot dusverre nog niet geweest.

• De daling kan er als ik naar de daggrafiek met Bollinger Bands kijk echter wel komen. De middellijn is vandaag namelijk weerstand gebleken, wat wil zeggen dat de index vanaf deze lijn weer naar beneden zou kunnen gaan. De vorm van de candle van vandaag, een inverted hammer, bevestigt de weerstand van de middellijn. Het lichaam ligt aan de onderkant en daaruit blijkt dat een stijgingspoging gedurende de dag op niets is uitgedraaid.

• In de uurgrafiek ziet u hoe kopers vanmorgen direct in de aanval gingen, zij overvielen de markt als het ware. Er werd gezorgd voor een opening boven het hoogste punt van gisteren en lijn s, hetgeen ik niet als toeval zie. Grote spelers kunnen voorbeurs een prima inschatting maken van de openingsstand van de beursgraadmeter, daarom acht ik het geen toevalligheid dat de opening zo uitkwam. Gedurende de dag kwamen er bovendien op momenten dat er weerstand uitgenomen moest worden als bij toverslag extra orders in het boek, waardoor er in de onderliggende 1 minuut grafiek precies op de juiste momenten sprongen naar boven werden gemaakt. De stijging van vandaag zie ik op grond van deze bewegingen als kunstmatig van karakter en daarom niet als goede basis voor een stijging. Het vermeende doel, een terugkeer boven lijn s, werd uiteindelijk niet bereikt. De AEX moest de Amerikaanse indices achterna die na een positieve opening daalden.

• Deze ontwikkeling heeft een top veroorzaakt rond het 38,2% Fibonacci niveau van de daling 271,9 - 241,6. Een top rond dit niveau kan in algemene zin een voortzetting van de daling inluiden, wat me samen met de daling onder lijn s in de laatste candle vooralsnog van een daling uit doet gaan.

• Mogelijke steunniveaus voor die daling vinden we in de kwartiergrafiek aan de hand van Fibonacci lijnen over de stijging 241,6 - 254. Dat zijn het 50% niveau rond 247,8 dat samenvalt met voorgaande toppen en het 61,8% niveau rond 246,3.
• In de grafiek ontstond vandaag een hoofd en schouders patroon dat de waarde 247 als koersdoel heeft. Dit impliceert een daling onder het 50% niveau. Helemaal zeker kan ik daar echter niet van zijn, de betekenis van het patroon is met een weekend tot de volgende handelsdag te gaan beperkt en ondergeschikt aan het koersverloop elders. Het geeft echter wel aan dat de kans op een daling groot is.
• Uiteraard let ik niet alleen op de genoemde steunniveaus die bepalen of we al dan niet naar de bodem van gisteren rond 241,6 of lager terugkeren, maar ook naar lijn s. Een nieuwe stijging boven die lijn, gevolgd door een doorbraak door lijn r zou een volgende poging zijn van kopers om de vlag ongeldig te maken. Het is niet iets waar ik van uit ga. Dat was de beweging van vandaag echter ook niet, ik houd het dus goed in de gaten.

Resumerend: 

Kopers hebben vandaag een tactisch sterk uitgevoerde poging gewaagd om de AEX-index terug te brengen binnen de vlag die we eergisteren verlieten. Het was een zwaar offensief, maar het is uiteindelijk mislukt. Het enige wat de kopers hebben weten te bereiken is dat er in de weekgrafiek enige twijfel is omtrent de uitbraak, maar dat is het dan. De top rond het 38,2% niveau in de uurgrafiek, de weerstand van de middellijn in de Bollinger Bands grafiek en het slot onder lijn s in de overige grafieken zorgen ervoor dat ik een daling verwacht. Uiteraard let ik wel op of er niet alsnog een stijgingspoging volgt, kopers die zo agressief te werk kunnen gaan als vanmorgen moet je tenslotte niet uitvlakken. Een stijging boven lijn s en lijn r in de kwartiergrafiek zou een nieuwe poging inluiden. Onder het slot van vandaag hebben we te maken met twee potentiële steunniveaus, namelijk 247,8 en 246,3. Zakken we door die waardes, wat ik op grond van de vermelde argumenten voorlopig aanneem, dan gaan we naar 241,6 en het 61,8% niveau in de daggrafiek rond 239,9. Daar moet vervolgens duidelijk worden of we doorgaan naar 220,1.

En dan nog dit...

Vorige week donderdag vertelde ik u dat de euro ten opzichte van de dollar een potentieel steunniveau had bereikt. Het vormde aanleiding om rekening te houden met een hervatting naar boven. Die hervatting is er echter niet gekomen, de euro is verder gedaald en mijn inschatting was daarmee onjuist.

• Onze munt is inmiddels aangekomen bij het 76,4% niveau dat rond $1,306. Normaal gesproken is een 76,4% niveau geen punt waar je bodemvorming mag verwachten, want op een daling onder een 61,8% Fibonacci niveau volgt namelijk meestal een terugkeer naar het 100% niveau. Dat zou de euro hier terugbrengen naar $1,255. In dit geval moet ik echter een uitzondering maken, de reden is dat het niveau in deze grafiek samenvalt met een voormalige top. Oude weerstand kan nieuwe steun worden, zo luidt een stelregel uit de technische analyse. Dit wil zeggen dat we hier alsnog bodemvorming zouden kunnen gaan zien.
• Ik moet me vanwege de daling onder het 61,8% niveau evenwel voorzichtig opstellen, hard maken kan ik een bodem geenszins. Ik wil daarmee wachten tot lijn u doorbroken is. Komt de euro boven die lijn en boven afgerond naar boven $1,34 dan vormt dat een eerste teken dat er geprobeerd gaat worden tot een bodem te komen. Wordt lijn u niet doorbroken en volgt een daling onder de voorlaatste candle, dus onder $1,30, dan keert onze munt daarentegen terug naar de bodem van december of de bodems van de maanden ervoor. -Ad Nooten-

(geplaatst vrijdag 16 januari 2009, 19.00u)

Eerder vandaag verschenen de volgende updates:

16 jan 09.15u: Forse sprong naar boven van 2,5%

16 jan 10.00u: Weerstand gemakkelijk uitgenomen

16 jan 11.00u: AEX bijna bij 50% Fibonacci niveau

16 jan 12.00u: Schijnbeweging rond 38,2% niveau

16 jan 13.00u: AEX met gemak door weerstanden

16 jan 14.00u: 38,2% in uurgrafiek niet doorbroken

16 jan 15.00u: Top AEX rond 38,2% Fibonacci

16 jan 16.00u: Steun rond 250,4 wordt cruciaal

16 jan 17.00u: Hoofd en schouders patroon AEX

Overzicht van eerder in En dan nog dit... besproken onderwerpen

Naar boven