• De AEX-index is vandaag als gevolg van een grote stijging van de Amerikaanse indices naar boven door de dalende weerstandslijn c gebroken. De beursgraadmeter gaat hiermee een herstelfase in, overigens zonder dat ik vooraf kan voorspellen hoelang die fase zal duren en hoeveel hoger deze ons zal brengen. Dat zal de toekomst ons moeten leren.

• Ik heb uiteraard wel enige handvaten aan de hand waarvan ik het verloop naar waarde kan schatten en eventuele weerstandsniveaus kan bepalen. Allereerst doel ik op het patroon van lagere toppen dat kenmerkend is voor de neerwaartse trend. De laatste top in deze serie lag rond 275,7. De trend is ondanks de doorbraak door lijn c intact zolang deze laatste top rond 275,7 niet uitgenomen wordt.

• Deze laatste top valt vrijwel samen met het 23,6% niveau rond 275,1 van de daling 416,3 - 231,5 waarover ik Fibonacci lijnen getekend heb. Andere mogelijke weerstandsniveaus van dit instrument zijn te vinden rond 302,1, 323,9 en 345,7. Op elk van deze niveaus kan eventueel een top ontstaan, om te beginnen dus rond 275,1. De niveaus daarboven komen pas aan bod mocht er zich een doorbraak door het 23,6% niveau en de top rond 275,7 voordoen.

• Voordat we naar 275,1 kunnen gaan is er echter nog een potentieel weerstandsniveau, dat is te vinden rond het slot van vandaag. Kijkt u goed naar de grafiek dan ziet u grijze stippellijnen, dat zijn de Fibonacci niveaus over het stuk van 0 naar het 23,6%. Ik heb deze lijnen ook in de uurgrafiek geplaatst, daar ziet u ze straks beter. Het slot lag iets boven het 61,8% niveau rond 259, dat ik echter niet als doorbroken beschouw. De reden daarvoor bespreek ik verderop. Zouden we morgen verder stijgen dan wordt de combinatie van het 23,6% niveau 275,1 en de top 275,7 het volgende doel. Stijgen we niet verder dan ontstaat er een top ter hoogte van een 61,8% niveau, waarop dan een daling kan volgen.

• De reden dat ik een daling als optie open houd is dat er vandaag een gap is ontstaan. Er is een stuk koersgebied open gebleven. Gaps worden meestal gesloten, wat wil zeggen dat ik nadrukkelijk rekening houd met een terugkeer binnen het overgeslagen gebied. Een kanttekening is op zijn plaats. Het gaat bij dit gap niet om een gewoon gap, maar om een breakaway gap. Dit is een type gap dat afgaand op de theorieboeken niet gesloten hoeft te worden. Ik heb dit type gap in de praktijk echter maar zelden open zien blijven. Daar ik me niet wil laten verrassen door een eventuele daling houd ik dus rekening met een beweging naar de bovenkant van de voorlaatste candle rond 244,4 of lager, waarmee het gap dan alsnog gesloten wordt.

• Een extra reden om een daling niet uit te sluiten is de stand van zaken in de weekgrafiek van afgelopen vrijdag. We stonden ruim onder het 76,4% Fibonacci niveau van de stijging 218 - 564 en dat maakt een terugkeer naar 218 aannemelijk. Als een stijging eenmaal voor meer dan 76,4% is gecorrigeerd volgt meestal een volledige correctie.

• De candle in de daggrafiek met Bollinger Bands heeft een kleine verandering te weeg gebracht, de onderste lijn krult namelijk iets naar boven. Dit heeft echter nog niet veel om het lijf. De index staat onder de middellijn, waardoor ik nog steeds moet spreken over een dalende trend. Daar deze middellijn mochten we verder stijgen weerstand kan vormen kan ik momenteel ook in deze grafiek nog niet voetstoots uitgaan van het einde van de neerwaartse trend.

• Zoals beloofd kom ik nu bij de Fibonacci lijnen over het laatste deel van de daling, hier getekend over de beweging 275,7 - 231,2. De beursindex heeft het 61,8% niveau van deze daling gepasseerd en dat rechtvaardigt bij een oppervlakkige blik een voortzetting naar 275,7. Ik wil dat aan de hand van de kwartiergrafiek relativeren.

• De stijging boven het 61,8% niveau, samenvallend met de oude top 275,7, werd in de slotveiling tot stand gebracht. Het komt erop neer dat partijen nog even snel van deze laatste mogelijkheid gebruik maakten om de graadmeter met een stijging van twee punten in de laatste candle door deze weerstand heen te duwen. Een opzichtige beweging die ik dan ook verkies te negeren. De slotveiling is eigenlijk opgezet om dit soort sturing te voorkomen en schiet op deze manier haar doel nogal voorbij. De doorbraak die tijdens de reguliere handel niet tot stand kon worden gebracht werd in de slotveiling nog snel gerealiseerd. Ik negeer deze beweging en let morgen op de openingskoers ten opzichte van het slot. Ligt die boven het slot van vandaag dan ga ik pas uit van een doorbraak en richt mijn pijlen op 275,7.
• Blijven we echter onder deze grens dan behandel ik het niveau als niet doorbroken en richt me op een daling. Voor het geval dit zich daadwerkelijk voordoet heb ik al Fibonacci lijnen geplaatst, zij het dat ik ze lichtgrijs heb gelaten omdat het om voorlopige lijnen gaat. Ik weet tenslotte nog niet of we morgen gaan dalen. Mogelijke steunniveaus zijn te vinden rond 253, 248,9, 245,6 en 242,3.
• Blijft me tot slot over nader te spreken over het koersverloop van vandaag, waarmee ik als technisch analist niets kon. Op momenten dat de index bij weerstanden aankwam of een daling dreigde werden er als bij toverslag extra kooporders ingelegd waarmee de ontwikkeling dan in positieve zin werd gestuurd. Het was een weinig spontaan koersverloop, gebaseerd op tactisch handelen door sommige spelers. Zou u me zeggen dat er technisch analisten bij betrokken waren bij het vaststellen van de benodigde koopmomenten dan zou ik u geloven. Kijkt u bijvoorbeeld naar het verloop ten opzichte van de lijnen r en r' in bovenstaande grafiek. Lijn r had na de neerwaartse uitbraak uit het wigvormig patroon r-r' weerstand moeten gaan vormen, maar de index werd moeiteloos boven deze lijn teruggezet. Aan het eind van de handel werd vervolgens in één klap met zowel lijn r' als de stippellijn rond 275,7 afgerekend. De dag kende meer van dit soort momenten waarop de markt exact op de juiste momenten aan het infuus werd gelegd. Het zorgt ervoor dat ik argwanend sta ten opzichte van de beweging van vandaag, want deze heeft weinig natuurlijks. Een weinig natuurlijke beweging is er een die je niet kunt "vangen" met de technische analyse, waardoor ik een moeilijke dag beleefde. Ik troost me echter met de gedachte dat de analyses me de laatste tijd uitstekend van dienst zijn geweest, dit soort dagen zijn van voorbijgaande aard.

Resumerend:

De AEX-index is vandaag door de dalende trendlijn c gebroken, wat de start is van een herstelbeweging. Hoelang deze beweging gaat duren en hoever deze ons naar boven gaat brengen kan ik niet zeggen, dat zal het koersverloop uit moeten wijzen. Voor de korte termijn is van belang wat we morgen doen ten opzichte van het slot van vandaag. Ligt dat erboven dan gaan we naar 275,7, de laatste top die in de daggrafiek ongeveer samenvalt met het 23,6% niveau. Daar aangekomen moet dan blijken of we verder naar boven gaan, in de richting van het 38,2% niveau 302,1 dat overigens ook samenvalt met een oude top. Zouden we boven 275,7 geraken dan breken we het proces van lagere toppen, hetgeen een positieve ontwikkeling zou zijn. Starten we morgen onder het slot van vandaag dan beschouw ik het 61,8% niveau in de uurgrafiek rond 259 intact, wat in een daling uit kan monden. Mogelijke steunniveaus zijn dan te vinden rond 253, 248,9, 245,6 en 242,3. Deze ontwikkeling zou zowel passen in het scenario waarin we het gap van vandaag alsnog gaan sluiten, als aansluiten bij het koersdoel 218 waaraan ik op grond van de stand van zaken in de weekgrafiek van afgelopen vrijdag ondanks de grote winst van vandaag (+9,1%) in het achterhoofd nog steeds vast moet houden.

En dan nog dit...

De FED besloot vanavond de rente te verlagen naar 1%, de geschiedenis herhaalt zich. Oud FED-voorzitter Greenspan heeft de rente jaren geleden net als de huidige voorzitter Bernanke teruggebracht naar 1% en zie wat het ons opgeleverd heeft. Een bubbel in het financiële systeem. Wat doet Bernanke? Hij doet hetzelfde. Het geloof dat je door voortdurend geld te blijven scheppen blijvende economische groei kunt creëren en tijden van krimp kunt afwenden is onwankelbaar. Politici, economen, bankpresidenten, media, allen marcheren onafwendbaar in dezelfde richting. Twijfel is er niet, zelfs niet nu we al ruim een jaar dag na dag geconfronteerd worden met de gevolgen van de ruimgeldpolitiek die met de renteverlaging door Greenspan is gestart. Voor terughoudendheid of reflectie is geen ruimte, laat staan voor de notie dat het wel eens totaal verkeerd zou kunnen zijn om nogmaals hetzelfde pad te bewandelen. De aandelenmarkt vraagt zich al helemaal niet af of het wel goed is. Een lagere rente maakt het interessanter om te beleggen, van sparen wordt je immers bij zo'n lage rente niet wijzer. De Amerikaanse beurzen zijn na een aanvankelijke aarzeling dan ook gestegen, zoals blijkt uit onderstaande daggrafiek van de Dow Jones die ik een kwartier voor het sluiten van de Amerikaanse beurzen maakte.

• De Dow Jones stond een kwartier voor het slot van de handel op een winst van zo'n 2,3%, al duikt hij tijdens het afronden van deze pagina weer scherp naar beneden. De index beweegt in bovenstaande grafiek in de richting van het eerste potentiële weerstandsniveau, het 38,2% niveau dat u rond 9420 met een magenta stippellijn in de grafiek aangegeven ziet. Laten we de komende dagen maar eens kijken of dat uitgenomen wordt, dan weten we hoelang deze nieuwe maatregel van de FED positief effect op de aandelenmarkten sorteert. -Ad Nooten-

(geplaatst woensdag 29 okt 2008, 21.00u)

Eerder vandaag verschenen de volgende updates:

29 okt 09.15u: AEX in navolging VS fors hoger

29 okt 10.00u: Sluiten gap AEX is nog onzeker

29 okt 11.15u: Dalende wig in kwartiergrafiek

29 okt 12.00u: Bang om de boot te missen

29 okt 13.15u: AEX-index door top van vanmorgen

29 okt 14.00u: Doorbraak van index teruggedraaid

29 okt 15.00u: Markt houdt de blik nog naar boven

29 okt 16.15u: Daling uit wigvorm "rechtgezet"

29 okt 17.00u: Lijnen vormen geen belemmering

Overzicht van eerder in En dan nog dit... besproken onderwerpen

Naar boven