-
De beursbarometer van de
Amsterdamse effectenbeurs is deze week zoals u in
bovenstaande weekgrafiek ziet gedaald. U kunt dat direct
aan de candle zien doordat deze rood gekleurd is, het
slot van deze week lag onder dat van vorige week. Het
dikke deel van de candle is het deel dat tussen de
openingskoers van afgelopen maandag en de slotkoers van
vandaag ligt. Het gegeven dat dit deel effen rood van
kleur is wil zeggen dat het slot van vandaag onder de
openingskoers van maandag lag. Zo krijgt u uit deze
candle direct belangrijke informatie zonder dat u de
andere grafieken nog bekeken heeft. Wilt u meer weten
over de kleuren van de candles die ik op deze site
gebruik klik
dan hier.
-
Het verlies van deze week
maakt direct duidelijk dat een voortzetting naar boven
hoewel er vorige week rond 470 een duidelijke bodem
ontstond niet gegarandeerd is. Ik ontleen dat overigens
niet alleen aan het verlies, maar ook aan de vorm die
deze candle ten opzichte van zijn voorganger heeft. De
opening van afgelopen maandag lag een stuk boven de
candle van vorige week, maar daar wist de beurs niet op
voort te bouwen. Het slot lag een flink eind onder het
slot van vorige week, wat wil zeggen dat de markt ten
opzichte van de positieve start van afgelopen
maandochtend verloren heeft, wat in het algemeen een
voorbode van een omslag kan vormen. De verkopers hebben
zich immers niet laten overbluffen door de kopers, maar
hebben per saldo het heft in handen gehouden. Dit type
candle heet een dark
cloud cover, waarmee als het ware wordt gezegd dat
donkere wolken zich om de beursindex samentrekken.
-
Het patroon is het
sterkst als het aan het eind van een stijgende trend
staat, dat is het enige manco dat aan specifiek deze
dark cloud cover kleeft. Er ging namelijk geen stijgende
trend aan vooraf, maar slechts één lange groene
candle. Dat neemt niet weg dat het een goed
waarschuwingssignaal is, volgende week moet dan blijken
wat dat signaal waard was.
-
In de
daggrafiek waar we vervolgens naar kijken is het
koersverloop van de weekgrafiek als het ware in vijven
opgesplitst, iedere candle betreft namelijk één dag
koersverloop. Dit stelt ons in staat om dingen te zien
die uit de weekgrafiek niet duidelijk worden. Een van
die aspecten betreft de constatering dat er deze week
een lagere top is ontstaan. De top op 494,4 ligt
namelijk ruim onder zijn voorganger die we rond 512,5
vonden. Het ontstaan van een lagere top is over het
algemeen geen goed teken, wat eenvoudig beredeneerbaar is.
Hield de meerderheid van de beleggers de vorige keer na
steun op 470 de aandelen tot een stand van 512,5 aan, nu
stapten zij bij 494,4 al uit. Kennelijk ontbreekt dus
het vertrouwen bij beleggers dat we nogmaals naar 512,5
kunnen gaan.
-
Nu is het
zo dat we volgend op de lagere top ook een hogere bodem
gemaakt hebben, namelijk een bodem boven 470. Dit wil
zeggen dat beleggers al rond 473,1 zin kregen om stukken
te kopen en daarmee niet tot 470 wilden wachten. Dit kan
als positief worden geïnterpreteerd.
-
De bodem
rond 473,1 had echter te maken met het koershiaat dat op
die dag ontstond, de beursindex sloeg bij opening een
stuk koersgebied over. We noemen dit een gap.
Een gap wordt meestal gesloten, een eigenschap waar ik
onderaan deze pagina verder op in zal gaan. Het wil
zeggen dat de koers nog een keer terug gaat naar de
bovenkant van het gap, ditmaal dus naar 484,4. Dat is
vandaag gebeurd, het gap is gesloten. Daar de bovenkant
van een gap vaak weerstand vormt, ook daar ga ik
verderop op in, is de kans op een daling vanaf het
huidige punt groot.
-
Hieraan
draagt bij dat we vandaag gezien de vorm van de candle
twijfelden. Het lichaam van deze doji
is smal, wat wil zeggen dat opening en slot van de dag
dicht bij elkaar lagen. Er heerste dus twijfel en dat is
een verandering ten opzichte van gisteren. Zet die
verandering door dan volgt maandag een daling, al zijn
daarvoor geen garanties te geven.
-
Het zou
gezien de situatie in de Bollinger
Bands niet vreemd zijn als we verder zouden
gaan dalen, deze indicator toont ons namelijk een
duidelijk neerwaarts gerichte trend. Alle lijnen wijzen
namelijk naar beneden. De trend blijft negatief zolang
de beursbarometer onder de gestippelde middellijn van de
indicator noteert.
-
In de
uurgrafiek ziet u goed dat het gap
dat eergisteren ontstond vandaag gesloten is. Dit wil
zeggen dat er als het ware weer contact gemaakt is met
de candles van 8 t/m 13 maart waardoor deze niet meer
afgezonderd staan van de overige candles. Dit is met
name in de daggrafiek goed te zien. Er is dus geen
sprake meer van een eiland of een eiland omkeerpatroon.
Dat was iets waar ik eerder deze week al rekening mee hield,
een eiland omkeerpatroon of in het Engels island
reversal pattern blijft namelijk meestal niet lang in
een grafiek staan. Het is en blijft zeldzaam.
-
Wat u
verder ziet is dat er onmiddellijk na het sluiten van
het gap
een inverted
hammer is ontstaan. Dat duidt op weerstand.
-
Deze
hammer vormt met de candles links en rechts ervan ook
nog eens een evening
star, wat een potentieel toppatroon is. Het wachten
is nog op een eerste bevestiging, maar we zouden op
basis van dit patroon normaal gesproken na het sluiten
van een gap naar beneden moeten gaan.
-
De
kwartiergrafiek toont dat ik vandaag nogal geworsteld
heb met de lijnen die ik moest trekken. We kwamen onder
lijn w, maar cijfers uit de VS zorgden voor een
terugkeer erboven. We vonden vervolgens wel weerstand
rond lijn w', die kon ik laten staan. Daarna daalden we
door lijn x die ik net als lijn w lichtgrijs in de
grafiek heb laten staan. Alles draait namelijk maandag
niet om die lijn, maar om de laatste bodem rond 480,6.
Komen we onder de stippellijn door die bodem dan
doorbreken we het patroon van hogere bodems, wat ik zal
zien als de start van een daling die ik in stappen zal
beoordelen. De eerste stap is die naar 477,1, de stap
die daarna kan volgen die naar 475, de derde mogelijke
stap naar 473,1 en vervolgens eventueel de finale stap
naar 470. Bij ieder van de genoemde punten kan een bodem
worden gevormd.
-
Stijgen we
maandag daarentegen dan ga ik er voorlopig van uit dat
lijn w' opnieuw de begrenzing van de beweging zal
vormen.
Resumerend:
Vandaag is het gap dat
afgelopen woensdag ontstond definitief gesloten, dat was
gisteren nog niet geheel afgerond. Daar we in de weekgrafiek
een dark cloud cover zien, in de daggrafiek twijfel in de
vorm van een doji, in de uurgrafiek een evening star en in
de kwartiergrafiek een daling onder lijn x ga ik er
vooralsnog van uit dat we aanstaande maandag de daling
zullen hervatten. Het is al met al namelijk een redelijk
overtuigende hoeveelheid bewijzen in die richting. Geheel
overtuigend is het echter pas als we maandag onder 480,6
komen en daardoor het korte termijn patroon van hogere
bodems in die grafiek doorbreken. De stappen die we dan
zouden kunnen gaan nemen zijn achtereenvolgens die naar
477,1, 475, 473,1 en tenslotte het cruciale steunniveau rond
470 in de daggrafiek. Verder dan dat wil ik nu nog niet
gaan, eerst wil ik zien of we deze stappen gaan nemen en zo
ja, welke het zijn.
En
dan nog dit...
Bij
het ontstaan van een gap naar beneden treden allerlei
interessante mechanismen op die de moeite waard zijn. Laat
ik daar een keer over schrijven, want ik krijg er veel
vragen over. De mechanismen waar ik op doel worden met name
veroorzaakt door het verrassingseffect dat een gap heeft.
Beleggers die op een stijging rekenden moeten snel beslissen
wat te doen met hun stukken, niets menselijks is hen dan
vreemd. Een deel van hen zal direct verkopen, zodat het
aantal verkopers het aantal kopers dan flink overtreft en de
index snel daalt. Een ander deel zal twijfelen en niets
doen. Op een gegeven moment echter zijn diegenen
die het minst zeker zijn van zichzelf, zij die uit paniek
verkopen, uit de markt waarna de balans tussen kopers en
verkopers geleidelijk verandert. Beleggers gaan kansen zien
in de lagere koersen en zien daarnaast anderen kopen, dat
laatste is een niet onbelangrijk effect. Beleggers kijken
altijd wat anderen doen en lopen achter elkaar aan. Het
zorgt ervoor dat de koers weer gaat stijgen en terugkeert
naar het gap. De verandering in balans wordt ook veroorzaakt
doordat een deel van diegenen die vooraf al op een daling
rekenden kort na de vorming van het gap winst nemen. Het
ging op 14 maart om een verlies van 2,3%, heb je daar met
putopties op gehandeld dan kun je enorm scoren. Op een zeker
moment zal het aantal verkopers echter afnemen. Eenmaal
aangekomen bij een gap werkt het mechanisme andersom. Is
namelijk de bovenkant van het gap bereikt dan zullen zij die
voorafgaand aan het neerwaarts gap op een stijging rekenden
blij als zij zijn er zonder verdere kleerscheuren alsnog uit
kunnen stappen. Zij zullen met een zucht van verlichting
verkopen. Anderzijds zullen beleggers zich realiseren dat
het negatieve nieuws waardoor de daling veroorzaakt werd
door de terugkeer bij het gap allerminst verdwenen is, het
kan zo weer de kop opsteken en een nieuwe daling
veroorzaken. Velen zullen dus dit moment aangrijpen om
alsnog op een daling te handelen door stukken te verkopen
die zij niet hebben, wat met name door grote partijen zal
gebeuren. Deze combinatie van factoren kan er dan voor
zorgen dat de koers opnieuw naar beneden gaat. Het gap is
gesloten, openstaande posities rond het gap zijn voor een
belangrijk deel aan de gewijzigde omstandigheden aangepast
en vormen geen beletsel, maar juist een stimulans om verder
te dalen. Dat is de theorie, in hoeverre het in dit geval
praktijk wordt zal aanstaande maandag blijken. -Ad Nooten-
Naar boven
Overzicht
van eerder in En
dan nog dit... besproken onderwerpen
|