• Er lijkt geen eind te komen aan de daling van de AEX index, vandaag is er opnieuw een half procent van de stand van de beursgraadmeter afgegaan. Het had doordat we op het laagste punt van de dag op een verlies van anderhalf procent stonden nog meer kunnen zijn, ware het niet dat we door middel van een late stijging veel van het verlies weg snoepten.

• Wat we, waarmee ik met het woord 'we' natuurlijk de gehele markt bedoel, niet meer weg wisten te poetsen was de stand van de candle onder het 61,8% Fibonacci niveau van de stijging 479,5 - 559,4 rond 510. Daar een daling onder een 61,8% niveau volgens de theorieboeken in een beweging naar het 100% zou moeten resulteren gaan we een gevaarlijke fase in.

• Ik wil echter nog niet uitgaan van een daling naar 479,5, maar er twee stappen tussenin bouwen. De eerste stap betreft die naar het 76,4% Fibonacci niveau rond 498,4 dat ik aan de grafiek heb toegevoegd. Dat niveau is het eerste koersdoel. We moeten daarvoor eerst onder de stippellijn rond 503 geraken die vandaag steun vormde.

• Zetten we die stap en komen we vervolgens ook onder het 76,4% niveau dan maakt dat lijn g tot het tweede koersdoel. Dat zou een cruciale beweging zijn omdat lijn g de lange termijn trendlijn is die sinds 2003 gevormd is.

• Vorige week vrijdag ging ik er op basis van de Bollinger Bands van uit dat de kans op herstel groot was, we zouden immers bij deze indicator op een zeker moment binnen de banden terug moeten keren. De candle van vandaag staat geheel onder die banden, waarmee deze indicator zich nogal onbetrouwbaar heeft getoond. In deze fase met zijn sterk negatief sentiment komt de index verder onder de banden dan waar ik rekening mee hield. Ik schuif deze indicator voorlopig maar even opzij. Hoewel de beursgraadmeter feitelijk al terug zou moeten keren boven de onderste lijn van de indicator kan ik daar geen staat op maken en dat maakt dit gereedschap voor dit moment onbruikbaar.

• Ik zal de komende maanden gebruiken om nog eens te overwegen of ik de Bollinger Bands wel moet blijven gebruiken en overweeg deze per 1 januari aanstaande te schrappen. De indicator is net als alle andere indicatoren erg subjectief in het gebruik en past in dit opzicht niet zo bij de overige grafieken waarbij ik steeds zo strak mogelijke grenzen poog te definiëren om met 'als...dat' scenario's te kunnen werken. Deze indicator staat dat niet toe, het blijft bijvoorbeeld maar gokken hoe lang de koers onder de banden kan blijven en dat stoort me. 

• De hoofdreden om deze indicator te gebruiken was en is overigens dat hij prima de trendrichting aangeeft. Dat die trend momenteel naar beneden gericht is moge duidelijk zijn.

• De conclusie in de uurgrafiek is gelijkluidend, ook hier hebben we met een dalende trend van doen en dat blijft zo zolang we ons onder lijn m' bevinden.

• Een doorbraak door lijn r heeft vandaag niet tot een herstel geleid, de beursbarometer daalde aanvankelijk verder. Na opening van Wallstreet werd de stemming op de aandelenmarkt echter wat optimistischer, kopers durfden weer te kopen en toonden daarmee toch weer wat vertrouwen.

• Dat vertrouwen heeft ons op het 23,6% niveau van de daling 525,2 - 502,9 gebracht waarover ik Fibonacci lijnen in de grafiek getekend heb. Dit is hoewel een correctie meestal 38,2% of meer bedraagt wel een potentieel weerstandsniveau waar we op moeten letten.
• Blijven we morgen onder deze grens en belanden we vervolgens onder 505,5 waar vanmorgen steun lag dan zetten we de daling voort en ga ik uit van een verdere beweging naar mijn koersdoel 498,5 in de daggrafiek.
• Komen we morgen boven het 23,6% niveau dan vinden we allereerst op 509 en ter hoogte van het 38,2% niveau rond 511,4 mogelijke weerstand en daarna, mochten we met 511,4 af weten te rekenen, bij het 50% niveau rond 514,1.
• Vervolgens komen we lijn q' nog als bedreiging voor het herstel tegen. Weten we die dan ook nog te passeren dan hebben we nog met het 61,8% niveau rond 516,7 van doen vooraleer we aan lijn m' toe zouden kunnen komen die ik bij de uurgrafiek noemde. 
• U ziet dat er nogal wat punten zijn waarop een herstelbeweging de mist in kan gaan en dat maakt het moeilijk op dit moment optimistisch te zijn. Ik ga er bovendien ook in het geval van een herstel van uit dat we op een zeker moment door zullen gaan naar het 76,4% niveau rond 498,4 in de daggrafiek, want dat lijkt op basis van die daggrafiek voor de nabije toekomst toch zonder meer de meest geëigende weg.

Resumerend:

De Amsterdamse beurs leed vandaag wederom verlies en dit deed de AEX index in de daggrafiek onder het 61,8% Fibonacci niveau belanden. Hoewel hierdoor op termijn een daling naar 479,5 technisch mogelijk geworden is gaat het me te ver om daar ook al daadwerkelijk van uit te gaan. Rond 498,4 zou er namelijk eventueel nog steun kunnen liggen bij het 76,4% niveau en lijn g daaronder is natuurlijk zonder meer nog een lijn waar steun gevonden zou kunnen worden. Verder spookt de actie van FED-voorzitter Bernanke uit augustus van dit jaar nog door mijn hoofd, de man is zo weer in staat om de rente onaangekondigd verder te verlagen mochten de beurzen hem te ver dalen. Mijn eerste koersdoel in de daggrafiek is het 76,4% niveau rond 498,4. Het is onzeker of we eerst nog een herstel gaan zien vooraleer naar die waarde toe te gaan. Dit zal in eerste instantie van het verloop ten opzichte van het slot van vandaag afhangen. Blijven we daaronder en komen we onder 505,5 dan neem ik aan dat we onverwijld verder gaan naar 498,4. Stijgen we morgen echter dan zullen we ergens een top moeten gaan vinden en daar komen vele punten voor in aanmerking. Als mogelijke weerstandslijnen komen we achtereenvolgens tegen de stippellijn rond 509, het 38,2% niveau rond 511,4, lijn q', het 50% niveau rond 514,1, het 61,8% niveau rond 516,7 en niet te vergeten lijn m'. Er is alle kans dat een van deze lijnen de stijging keert, als het 23,6% niveau waar we op gesloten zijn dat tenminste al niet meteen doet.

En dan nog dit...

Afgelopen vrijdag schreef ik over de euro-yen verhouding, waarbij ik tot de conclusie kwam dat een daling van de euro onder ¥162 een teken zou zijn dat er carry-trades teruggedraaid worden. Ik kan u vertellen dat de euro om 19u vanavond rond ¥160 noteerde, waardoor er daadwerkelijk extra druk op de Europese beurzen kan komen te staan. Een verslechterende verhouding betekent niet alleen een omgekeerde geldstroom van Europa naar Japan en dus een teken dat er carry-trades gesloten worden, maar ook automatisch minder rendement voor diegenen die hier nog carry-trades open hebben staan. Zij krijgen straks bij het sluiten van die trades minder yens voor hun euro's. Dat maakt het dan tevens minder interessant om deze tactiek nog toe te passen.

Dit is niet het enige onderwerp waar ik het vanavond over wil hebben, ik wil ook de daggrafiek van de S&P500 index nog kort bespreken.

• Deze index heeft vorige week bij de daling onder de stippellijn rond 1496 het omgekeerd hoofd en schouders patroon ongeldig gemaakt dat in september ontstond. Dit is uiteraard een flinke verzwakking van het technische beeld, het koersdoel 1620 is niet bereikt.
• Dit neemt niet weg dat de S&P500 de stijgende trend nog wel aan zou kunnen houden, maar eigenlijk alleen als de graadmeter zich boven het 61,8% Fibonacci niveau van de stijging van de voorgaande maanden weet te handhaven dat iets onder 1450 ligt. Duikt de index hieronder dan ziet het er niet goed uit omdat dat technisch een afdaling naar 1370 kansrijk zou maken.
• Wil de Amerikaanse aandelenmarkt de kans op herstel open houden dan moet zij dat doen door steun te vinden rond het huidige niveau en vervolgens door de voormalige neklijn rond 1496 te breken die wederom weerstand zou kunnen gaan vormen. -Ad Nooten-

Naar boven          Overzicht van eerder in En dan nog dit... besproken onderwerpen