• De Amsterdamse beurs is vandaag samen met alle andere Europese beurzen wederom gedaald, dit keer bedroeg het verlies bijna 1%. Het had nog erger gekund, want we stonden op het laagste punt van de dag op een verlies van 1,9%. U ziet een rode candle waaruit blijkt dat het slot van vandaag onder dat van gisteren lag, de binnenkant is wit wat aangeeft dat het slot ruim boven de opening uitkwam. Die opening lag rond de stippellijn op 470,5 die ik afgelopen vrijdag voor het geval we verder zouden dalen als koersdoel noemde, het is een belangrijk potentieel steunniveau. Zouden we hieronder geraken dan volgt een beweging naar lijn g, de onderzijde van het grote kanaal eg waarin we ons zoals u vrijdag in de weekgrafiek heeft kunnen zien bevinden. Ik heb de gewoonte niet vooruit te lopen op een eventuele doorbraak van een dergelijk steunniveau, daarom neem ik vooralsnog aan dat we op zullen weten te veren.

• Dat zou in het licht van de ontwikkeling rond de Bollinger Bands ook normaal zijn, de situatie is nog uitzonderlijker dan afgelopen vrijdag. De candle van vandaag staat namelijk ver onder de banden en staat er ook nog eens geheel los van, dat zie je alleen bij heftige dalingen. Over het algemeen namelijk komt een index niet zover onder de banden en blijft daar ook niet zolang onder. De index zou eigenlijk terug moeten keren binnen de banden, maar dat kan na vier dagen bij wijze van spreken ook nog wel een dag of wat langer duren. Laat ik de vraag of dit gebeurt maar koppelen aan de steun rond 470, blijkt dat een betrouwbare basis dan kunnen we terugkeren binnen de indicator.

• Uit de uurgrafiek blijkt dat het nog maar de vraag is in hoeverre de bodem rond 470 betrouwbaar zal zijn. De beursgraadmeter is weliswaar naar boven uit het dalend kanaal mm' gebroken dat ons in een snelle afdaling hield, maar dat wil bij de huidige stand van zaken nog niet direct zeggen dat we ook daadwerkelijk aan een herstelbeweging beginnen. Het kanaal pp' dat u in de grafiek ziet zou zich namelijk tot een vlag kunnen ontwikkelen waarop alsnog een nieuwe dalingsgolf zou volgen. Dit zou het geval zijn bij een daling onder lijn p. Ik veronderstel dat velen die vandaag speculerend op een beweging naar boven long zijn gegaan met enige zorg naar dit patroon zullen kijken en hopen op herstel elders. 

• De aandelenbeurzen in de wereld zijn in de loop der jaren door gemeenschappelijke noteringen en overkoepelden indices met bijbehorende derivaten namelijk zo aan elkaar gekoppeld geraakt dat je gerust over een soort dominospel mag spreken, blijven de stenen elders in de wereld vallen dan vallen wij morgenochtend ook weer verder. Het is zeker met de potentiële vlag in deze uurgrafiek in gedachten van zeer groot belang wat de beurzen in de VS en Azië vanavond en vannacht doen.

• Willen we in Amsterdam tot een verder herstel kunnen komen in plaats van het risico op een voortzetting van de daling lopen dan zullen we naar boven door lijn p' moeten breken. Ik plaatste vanmiddag direct na de uitbraak uit kanaal mm' Fibonacci lijnen over de daling 512,5 - 470 in de grafiek die we dan goed zullen kunnen gebruiken. Het eerste koersdoel bij een opwaartse doorbraak uit pp' zou het 23,6% niveau rond 479,9 zijn, zouden we dat weten doorbreken dan zouden we kunnen gaan denken aan het 38,2% niveau rond 486,1.

• Zouden we evenwel onder lijn p komen en vervolgens onder 469,9 geraken dan zijn de rapen gaar. De Fibonacci lijnen kunnen dan uit de grafiek worden verwijderd en we zouden veel lagere niveaus gaan zien. Het laat zich moeilijk voorspellen waar er dan precies korte termijn steun zou kunnen liggen, maar we zouden in elk geval richting lijn g in de daggrafiek gaan. Daar wil ik echter momenteel nog niet verder over nadenken, de vlag is namelijk al lange tijd een nogal onbetrouwbaar patroon. Mochten we dalen dan zal ik zodra dat zich voordoet een nieuwe inschatting voor u maken. Het zou een enerverende beweging worden.

Resumerend:

Opnieuw verlies, je vraagt je af waar dit heen gaat. De situatie in de Bollinger Bands is uitzonderlijk, het komt zelden voor dat een index zo lang zo ver onder de banden staat. Het vraagt technisch om herstel. Of dat herstel er komt zal morgen en de dagen erna in eerste instantie afhangen van de steun die we vandaag rond 470 ondervonden. Weten we boven die grens te blijven dan biedt dat de mogelijkheid van een opwaartse correctie, we moeten dan wel naar boven uit de vlag pp' in de uurgrafiek en de kwartiergrafiek breken. Die vlag baart me tegelijkertijd zorgen, zouden we namelijk naar beneden uitbreken en onder de laagste koers van vandaag 469,8 uitkomen dan wil dat zeggen dat er een enorme kans op een voortzetting naar lijn g in de daggrafiek is. We gaan dan opnieuw enerverende dagen tegemoet, want dan zullen veel meer grote partijen dan tot dusverre hun posities moeten liquideren. Daaronder zullen vele hedge funds zijn waarin inmiddels wereldwijd ongeveer 1,4 biljoen dollar omgaat, voornamelijk geleend geld dat middels derivaten met hefboomwerking aan het werk is gezet. Die hefboomwerking werkt echter twee kanten op, waardoor er dan hedge funds om zouden kunnen gaan vallen, een beangstigend idee. Laten we er vooralsnog echter maar van uit gaan dat het beeld zich wat normaliseert, al was het alleen maar voor onze gemoedsrust. Weten we morgen de vlag te elimineren door naar boven uit te breken dan wordt 479,9 het eerste doel, daar vinden we namelijk het 23,6% niveau. Eenmaal boven die waarde zouden we aan het 38,2% niveau rond 486,1 kunnen gaan denken. Ik stel echter voor niet te hard van stapel te lopen en morgen eerst maar eens te kijken in welke richting we het patroon pp' verlaten, dan weten we meer.

En dan nog dit...

Het kan u vandaag als u de financiële media gevolgd hebt niet ontgaan zijn, de yen is ten opzichte van de euro in de grafiek die ik afgelopen vrijdag plaatste door de trendlijn gezakt en koerste vanmiddag rond 17u in de buurt van 153,90. De koers van de euro zal waarschijnlijk terugvallen tot ongeveer 149, namelijk tot lijn a in de grafiek die ik vrijdag plaatste. Dat is echter niet waar ik vandaag over wil schrijven, vandaag gaat het over de Japanse beurs en de grafiek van de Nikkei.

• De Japanse beursgraadmeter heeft het 61,8% Fibonacci niveau van het laatste deel van de stijging bereikt, een niveau dat steun zou kunnen gaan bieden. Het valt bovendien samen met de onderkant van het stijgend trendkanaal ff ', het meest waarschijnlijk in een situatie als dit is dat lijn f steun zal vormen. We moeten er immers bij een trendmatige beweging altijd van uit gaan dat die beweging gehandhaafd blijft, dat is in het merendeel van de gevallen zo. De Japanse beursindex kan zich dan de komende tijd allereerst zetten aan het sluiten van het laatste gap dat is ontstaan, dat tussen 16992 en 17160. Als het inderdaad zo is dat deze aandelenbeurs de daling weet te stoppen dan zal dat vanzelfsprekend ook een positief effect op het koersverloop bij ons hebben, ik kijk morgenochtend zodra ik opsta dus met meer dan gewone belangstelling naar de stand van de Nikkei. -Ad Nooten-

Naar boven          Overzicht van eerder in En dan nog dit... besproken onderwerpen